داروی مبتنی بر ADC و درمان سرطان

داروی کونژوگه با آنتی بادی ( ADC ) ، فناوری اتصال مونوکلونال آنتی بادی ها به یک عامل سایتوتوکسیک است . داروهای مبتنی بر ADC ، دسته‌ ای از عوامل درمانی در انکولوژی و هماتولوژی هستند . امروزه ۱۰ داروی مبتنی بر ADC تایید شده در بازار و نزدیک به ۱۰۰ داروی کونژوگه آزمایش شده برای درمان سرطان در مراحل پری کلینیکال و کلینیکال قرار دارند .

اما چه داروهایی بر مبنای فناوری ADC ساخته شده اند ؟

عوارض جانبی هرکدام از این داروها چیست ؟

و مهم تر از همه در درمان چه بیماری هایی به کار می روند ؟

برای پاسخ به این سوالات با تیم تحریریه هنام همراه باشید .

در هنام بخوانید : طراحی داروی کونژوگه با فناوری ADC

۱. Gemtuzumab ozogamicin (داروی مبتنی بر ADC )

این دارو در سال ۲۰۲۰ ، توسط FDA برای درمان لوسمی حاد میلوئیدی CD33 کودکان یک ماه به بالا تأیید شد . نام تجاری آن Mylotarg و ساخت شرکت فایزر است . Gemtuzumab ozogamicin از طریق تزریق داخل وریدی تجویز می شود . مقدار داروی تجویز شده بستگی به فاکتورهایی مثل قد و وزن ، سلامت عمومی و شرایط یا نوع سرطان دارد . برخی از عوارض جانبی می تواند شامل :

1. تنفس سخت
2. بسته شدن گلو
3. اسهال و تب باشند

مکانیسم عمل Gemtuzumab ozogamicin

این داروی مبتنی بر ADC ، شامل یک عامل سایتوتوکسیک متصل به آنتی بادی آنتی ژن CD33 است . زمانی که داروی کونژوگه به آنتی ژن CD33 می چسبد ، وارد سلول می شود و عامل سایتوتوکسیک به DNA متصل و باعث مرگ سلولی می شود .

۲. داروی کونژوگه Brentuximab Vedotin

یک داروی متصل ‌به آنتی بادی مونوکلونال است که برای درمان لنفومای هاچکین و لنفومای سلولی بزرگ آناپلاستیک به کار می ‌رود . نام تجاری این دارو Adcetris و ساخت شرکت seatle Genetics است . Adcetris از داروهای ضد سرطان antineoplastic است . این داروی مبتنی بر ADC به صورت یک انفوزیون داخل وریدی تجویز می شود . Brentuximab Vedotin به آنتی زن CD30 متصل و باعث تخریب شبکه میکروتوبولی می شود .

عوارض جانبی Brentuximab Vedotin

بیشتر افراد ، همه عوارض جانبی که در اینجا لیست می ‌شود را تجربه نمی ‌کنند . عوارض جانبی این دارو بعد از تکمیل درمان کاهش می ‌یابد . رایج ‌ترین آنها شامل :

1. نوروپاتی محیطی
2. خستگی و تب
3. اسهال و استفراغ
4. مشکلات ریوی
5. راش های پوستی

۳. داروی مبتنی بر Inotuzumab ozogamicin , ADC

 Inotuzumab ozogamicin با نام تجاری Besponsa ، برای درمان لوسمی لنفوبلاستیک حاد سلول بتای عود کرده یا مقاوم به کار می رود . منبع این داروی کونژوگه ، humanized موش و هدف آن پروتئین CD22 است . البته با نام CMC _ S44 نیز به کار می‌ رود و به صورت داخل وریدی تجویز می‌ شود . این دارو GT اینتروال را طولانی می‌ کند . مکانیسم دارو با شکستن DNA همراه است .

عوارض جانبی Inotuzumab ozogamicin

این داروی مبتنی بر ADC ، در جعبه هشدار سیاه قرار دارد که نگران سمیت کبدی است . شایع ‌ترین عوارض جانبی که در کلینیکال ترایال دیده شده است شامل :

1. عفونت ها
2. از دست دادن نوتروفیل با تب
3. درد شکمی
4. خونریزی و خستگی

۴. داروی کونژوگه Moxetumomab pasudotax

این داروی مبتنی بر ADC ، با نام تجاری Lumoxitis یک آنتی CD22 ایمنو توکسین است . این دارو برای درمان لوسمی سلول مو ، عود شده شامل درمان با یک آنالوگ پورین نوکلئوزید است . مکانیسم عملکرد آن مهار سنتز پروتئین و مرگ سلولی آپوپتوزی است  .

عوارض جانبی Lumoxitis

از عوارض جانبی آن می توانیم به :

1. ادم
2. سردرد
3. کم خونی و اسهال
4. کاهش عملکرد کلیه
5. اختلالات الکترولیتی

۵. داروی متصل به مونوکلونال آنتی بادی Belantamab mafodotin

این داروی کونژوگه با نام تجاری Blenrep ، شامل یک آنتی بادی ضد CD38 و عامل سایتوتوکسیک auristatin F است . این دارو برای درمان میلومای چندگانه شده به کار می ‌رود و هدف آن ، آنتی‌ژن سلول بتای بالغ یا CD26 است . از عوارض جانبی این داروی متصل به آنتی بادی مونوکلونال می ‌توان به :

1. ریسک سمیت چشمی
2. زخم قرنیه
3. احتمال از دست دادن بینایی اشاره کرد .

۶.داروی مبتنی بر Trastuzumab emtastine , ADC

Trastuzumab emtansine با نام تجاری kadcyla ساخت شرکت Roche است . این دارو شامل یک مونوکلونال آنتی بادی Herceptin و عامل سایتوتوکسیک DM1 است . Kadcyla با اتصال به گیرنده HER2 از رشد سلول سرطانی جلوگیری می کند . DM1 به توبولین متصل می شود و باعث ایست میتوزی و مرگ سلولی می شود . از نام های دیگر آن می توانیم به T-DM1 اشاره کنیم . این داروی متصل به آنتی بادی مونوکلونال ، به صورت انفوزیون داخل وریدی تجویز می شود . Trastuzumab emtansine برای درمان سرطان سینه متاستاتیک به کار می رود .

عوارض جانبی Trastuzumab emtansine

شایع ترین عوارض جانبی این داروی مبتنی بر ADC شامل :

1. دردهای عضلانی – اسکلتی
2. ترومبوسیتوپنیا
3. سردرد
4. افزایش سطح آنزیم های کبدی می باشد .

۷. داروی مبتنی بر Enfortumab vedotin , ADC

Enfortumab vedotin با نام تجاری Padcev ساخت شرکت Astellas می باشد . این داروی کونژوگه با آنتی بادی برای درمان سرطان بیان کننده Nectin-4 به کار می رود . در سال ۲۰۱۹ ، Padcev برای افراد دارای سرطان بافت پوششی ادارای متاستاتیک یا پیشرفته توسط FDA تایید شده است . از اسامی دیگر آن می توانیم به AGS-22M6E و AGS-22EC اشاره کنیم .

عوارض جانبی Padcev

از شایع ترین عوارض جانبی این دارو می توان به :

1. نوروپاتی محیطی
2. آلوپسی ( ریزش مو )
3. خشکی چشم و پوست
4. کاهش اشتها و خستگی اشاره کرد .

در هنام بخوانید :همگرایی نانو ذرات و ایمنی‌درمانی برای سرکوب سرطان

داروهای سرطان شرکت فایزر ، تنها یک قدم دیگر تا تولید!ROCHE |

رویای واکسن سرطان به حقیقت خواهد پیوست؟

نتیجه گیری

یک داروی کونژوگه با آنتی بادی ، امکان از بین بردن سلول‌ های سرطانی را با رساندن یک عامل سایتوتوکسیک قوی به آنتی ژن هدف فراهم می کند . در نتیجه تا به امروز ۱۰ داروی مبتنی بر ADC ، تاییدیه ورود به بازار را گرفته اند . این دارو ها گام بزرگی برای درمان سرطان به شکل هدفمندتری هستند .

منابع

https://www.google.com/amp/s/www.adcreview.com/the-review/antibody-drug-conjugates/what-are-antibody-drug-conjugates/amp/

http://chemocare.com/chemotherapy/drug-info

https://www.adcetris.com/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/