مدل کسب و کار مساوی مدل درآمد استارتاپ نیست!
۹۹۰۹۰۴۰۷
واژه استارتاپ و مدل کسب و کار، در مسیر آغاز یک فعالیت جدید، همواره در کنار هم قرار میگیرند.
بنابراین آشنایی با مفهوم مدل کسب و کار، در گام اول بسیار حائز اهمیت است.
برخی، مدل تجاری را چگونگی کسب پول یا درآمد، یا چگونگی خلق ارزش تعریف میکنند. این تعریف، اشتباه نیست! اما تنها بخشی از مفهوم مدل کسبوکار را در برمیگیرد.
زمانی که افراد در مورد مدل کسب و کار خود صحبت میکنند، در اکثر اوقات، در حال بیان سیستم درآمد استارتاپ خود هستند! درحالیکه این دو مفهوم را نمیتوان به جای یکدیگر به کار برد.
در این مقاله، به این موضوع میپردازیم که مدل کسب و کار و مدل درآمد استارتاپ، دو مفهوم متفاوت هستند.
با تیم تحریریه شتابدهنده هنام همراه باشید.
تعریف مدل کسب و کار و درآمد استارتاپ
برای کارآمد بودن یک مفهوم، بهتر است به تعریف مشخصی از آن دست پیدا کنیم.
احتمالا روشهای مختلفی برای تعریف این دو مفهوم وجود دارند. اما سادهترین روش، تعریف آنها با استفاده از بوم کسب و کار canvas است.
اکثر افراد و استارتاپ ها با ساختار بوم تجاری canvas آشنا هستند.
- مدل کسب و کار :
یک روش جامع و منطقی است که چگونگی خلق و ارائه ارزش برای مشتریان توسط استارتاپ را توضیح میدهد.
مدل تجاری، در قالب یک دید کلی نگر است که به مدیریت وضعیت استارتاپ، با وجود تمامی پیامدهای احتمالی کمک میکند. یک استارتاپ میتواند چند مدل کسب و کار را به طور هم زمان اجرا کند. - مدل درآمد :
چگونگی فروش یا کسب درآمد استارتاپ را توضیح میدهد. هر بخش از مشتریان میتواند شامل یک یا چند جریان درآمدی باشد.
تفاوت سیب و دانه آن در استارتاپ
سیب و دانه سیب؛ برای بیان تفاوت مفهوم مدل کسب و کار و درآمد، مناسب است.
مدل کسب و کار، چگونگی خلق ارزش توسط استارتاپ را بیان میکند. مدل درآمد، چگونگی ایجاد درآمد از ارزش خلق شده را معین میکند. در حقیقت، مدل درآمد مانند دانه سیب، بخش مهمی از مدل کسب و کار ( سیب ) است.
برای درک بهتر این تفاوت، میتوان از بوم کسب و کار canvas استفاده کرد. این بوم از ۹ بخش اصلی تشکیل میشود، که شامل موارد میباشد :
- شرکای کلیدی
- فعالیت های کلیدی
- منابع کلیدی
- ارزش پیشنهادی
- بخش مشتریان
- ارتباط با مشتری
- کانال های دسترسی به مشتری
- ساختار هزینه ها
- جریان درآمدی
مثال جالب برای درک تفاوت
مدل تجاری Uber، براساس ایجاد فرصت برای استفاده از وسیله نقلیه است.
افرادی که نیاز به وسیله نقلیه دارند، میتوانند در جهت رفع این نیاز، به یک اپلیکیشن یا برنامه مراجعه کنند.
هزینههای پرداختی نیز از طریق اپلیکیشن انجام میشود. یک حساب پرداختی برای کاربر تعریف میگردد که هزینه سرویس از آن حساب کسر میشود. افراد متقاضی میبایست در Uber ثبت نام کنند. پرداختیها به صورت هفتگی، به حساب بانکی آنها واریز میشود.
سوال ؟
این شرکت، با این مدل کسب و کار خود چگونه کسب درآمد میکند؟ مدل درآمد در این مدلکسبوکار چگونه است؟ کرایه اصلی به علاوهی هزینههای اضافی = هزینه هر سفر، شامل موارد زیر است :
- کرایه اصلی + هزینه اضافی به ازاء هر کیلومتر + هزینه به ازاء هر دقیقه
- افزایش قیمت : در صورت افزایش در خواست، قیمت افزایش میباید.
- ۲۰ درصد از کرایه نیز به Uber تعلق میگیرد.
بنابراین مدل درآمد Uber، براساس جمع آوری هزینههای مبتنی بر نرخ کرایه میباشد. بخشی از این درآمد نیز به مشتری بستگی دارد. به علاوه این شرکت، از طریق افزایش هزینه مبتنی بر افزایش تقاضا نیز کسب درآمد میکند.
پس توجه به تفاوت این دو مفهوم، برای دستیابی به موفقیت موردنیاز است. یکی از مهمترین فاکتورهای موفقیت استارتاپ، عدم تکرار اشتباهات است.
در هنام بخوانید : ۲۸ اشتباه رایج استارتاپ ها را بشناسید-قسمت اول
نوآوری در مدل درآمد استارتاپ
آیا تغییر در مدل درآمد استارتاپ، موجب تغییر مدل کسب و کار خواهد شد؟
همانطوری که مطرح شد، مدل کسب و کار استارتاپ ، از ۹ مولفه تشکیل میشود. این مولفهها ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. بنابراین، تغییر و نوآوری در یک مولفه، در اغلب مواقع، موجب تغییر در سایر مولفهها نیز میشود. با این اوصاف، نوآوری و تغییر در مدل درآمد، میتواند مدل تجاری را تماما تحت تاثیر قرار دهد.
سخن پایانی
تمایز مدل درآمد از مدل کسب و کار، دیدگاه استارتاپ را شفاف تر میکند. در نتیجه استارتاپ یا شرکت میتواند عملکرد و نتیجه بهتری داشته باشد.
الوک کی ریوال، کارآفرین دیجیتال در این زمینه میگوید :
ترکیب موفقیت آمیز یک مدلکسبوکار بی نظیر با یک مدل درآمد، منجر به خلق گوگل امروز و فیس بوک فردا میشود. اما در صورتی که مدل درآمد خود را به عنوان شاه بر تخت سلطنت قرار دهید؛ و مدل کسب و کار خود را برده خود کنید، به زمین خواهید خورد.