واکسن کرونا شرکت مدرنا

کدمطلب: ۹۹۰۹۰۳۰۹
این روزها بخش مهمی از اخبار شنیده شده در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مربوط به واکسن کرونا است.
یکی از این واکسن‌های مهم نیز، واکسن شرکت مدرنا است که دومین واکسنی بود که نتایج خود را اعلام نمود. این واکسن با کارایی ۹۴ درصدی و شرایط نگه‌داری راحت‌تر نسبت به واکسن BioNTech و فایزر امیدها را برای پایان پاندمی بیش از پیش تقویت کرده است. جذابیت این واکسن اما تا به اینجا ختم نمی‌شود.
فناوری مسئول این درصد بالای کارایی، تکنولوژی نوین mRNA است.
در این مقاله به بررسی اختصاصی این واکسن و مکانیسم فعالیت آن می‌پردازیم.

پس با تیم تحلیلی دارو و سلامت شتابدهنده دارویی هنام تا پایان مقاله همراه باشید.

شرکت مدرنا

همان طور که در مقاله آشنایی با شرکت مدرنا اشاره شد، این شرکت به طور عمده بر تولید واکسن‌هایی با استفاده از تکنولوژی RNA تمرکز دارد. شرایط همه گیری ویروس کرونا اما به منزله‌ی شتابدهنده ای برای این شرکت عمل کرد تا محققین آن بتوانند مطالعات خود را در این حوزه سرعت بخشند.
اما این واکسن مدرنا به راستی چگونه فعالیت می‌کند؟

ویدئو واکسن شرکت مدرنا

واکسن‌های قدیمی در مقابل واکسن شرکت مدرنا

واکسن‌ها سیستم ایمنی بدن را آموزش می‌دهند تا بخشی از ویروس را که موجب بیماری‌زایی می‌شود تشخیص دهد. واکسن‌ها در گذشته حاوی ویروس‌های ضعیف شده، کشته شده و یا قطعاتی از ویروس بودند. اما واکسن‌های mRNA متفاوت هستند. زیرا در این واکسن‌ها فرد به جای تزریق پروتئین ویروسی، مواد ژنتیکی یا آن mRNA را دریافت می‌کند که پروتئین ویروسی را کد می‌کند. وقتی این دستور ژنتیکی به بدن تزریق می‌شود، سلول‌ها با ترجمه آن‌ها، پروتئین ویروسی را مستقیماً در بدن ایجاد می‌کنند. به عبارت دیگر این کد ژنتیکی در بدن به سلول‌ها می‌گوید چگونه و چه پروتئینی بسازند. این کار به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند آنتی بادی‌های لازم برای مبارزه با ویروس را تولید کند.

در واقع این روش، همان کاری را که SARS-CoV-2 در طبیعت انجام می‌دهد تقلید می کند؛ اما در واکسن تنها قسمتی از mRNA که قطعه حیاتی پروتئین ویروسی (پروتئین spike) را کدگذاری می‌کند، جدا می‌شود. این کار به سیستم ایمنی بدن پیش نمایشی از آنچه ویروس واقعی ایجاد می‌کند ارائه می‌دهد، بدون اینکه بیماری ایجاد کند. این پیش نمایش به سیستم ایمنی بدن فرصت می‌دهد آنتی بادی‌های قدرتمندی را طراحی کند که در صورت آلودگی فرد می‌تواند ویروس واقعی را خنثی کند.

واکسن کرونا شرکت مدرنا

واکسنی که در شرکت مدرنا آزمایش می‌شود mRNA-1273 نام دارد که از همین تکنولوژی بهره می‌برد.
تیم تحقیقاتی مدرنا در طی این مدت در حال آزمایش بود تا بررسی کند آیا این واکسن می‌تواند به سیستم ایمنی بدن کمک کند آنتی بادی‌های موثری را علیه ویروس SARS-CoV-2 تولید کند تا در صورت عفونت با ویروس کووید ۱۹ ، بیماری ایجاد نشود.
توجه کنید که این واکسن نمی‌تواند خود باعث عفونت شود یا کسی را به کرونا مبتلا نماید.

نتیجه فاز ۳ آزمایشات که چندی پیش منتشر شد، نشان از کارایی بیش از ۹۴ درصدی این واکسن داشت.
واکسن کرونا شرکت مدرنا در دو دوز و با فاصله زمانی ۳ تا ۴ هفته تجویز خواهد شد.

با که این mRNA ساخته شده از جنس ماده ژنتیکی است، اما نمی‌تواند به نسل بعدی منتقل شود.
بعد از تزریق mRNA ، این مولکول موجب تولید پروتئین درون سلول‌های عضلانی می‌شود، که پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت به حداکثر می‌رسد و می‌تواند تا چند روز بعد نیز ادامه یابد.

چطور واکسن mRNA اینقدر سریع آماده شد؟

بسیاری از موانعی که بر سر راه تولید واکسن‌های سنتی و قدیمی وجود دارد، برای واکسن‌های mRNA تعریف نمی‌شود؛ مثلا تولید ویروس‌های غیر عفونی یا تولید پروتئین‌های ویروسی در سطوح خلوص مورد نیاز. همچنین واکسن‌های mRNA بسیاری از مراحل تولید را حذف می‌کنند. زیرا به جای اینکه پروتئین‌های ویروسی به بدن تزریق شوند، بدن از دستورالعمل‌های mRNA استفاده می‌کند و خود آن را می‌سازد.  علاوه بر آن مولکول‌های mRNA بسیار ساده‌تر از پروتئین‌ها هستند. بنابراین برای واکسن‌های mRNA از مواد شیمیایی، به جای سنتز بیولوژیکی استفاده می‌شود. بنابراین روند معمولی طراحی و انبوه سازی آن‌ها بسیار سریع‌تر از واکسن‌های قدیمی است. در واقع، چند روز پس از اینکه کد ژنتیکی ویروس SARS-CoV-2 مشخص شد و در دسترس همه قرار گرفت، کد mRNA برای آزمایش واکسن نامزد آماده شد.

جالب است بدانید که به محض اینکه ابزارهای ساخت واکسن mRNA کاملا آماده شوند، mRNA می‌تواند به سرعت به طور مشابه برای سایر پاندمی‌های احتمالی در آینده طراحی شود.

چالش‌های واکسن mRNA شرکت مدرنا

مهم‌ترین چالش تولید واکسن mRNA بی ثباتی ذاتی آن است. زیرا احتمال تجزیه آن در دماهای بیش‌تر از دمای انجماد بسیار بالا است.  البته اصلاح بلوک‌های سازنده mRNA و تولید ذراتی که می‌توانند آن را نسبت به دما تا حدودی ایمن کنند، به کاندیداهای واکسن mRNA از جمله واکسن شرکت مدرنا کمک کرده است. اما این کلاس جدید واکسن هنوز هم برای توزیع و تجویز به شرایط فریزر بی سابقه ای نیاز دارد.

زنجیره فوق سرد

واکسن mRNA  تولیدی Pfizer-BioNTech نیاز به ذخیره در منفی ۹۴ درجه فارنهایت (-۷۰ درجه سانتی گراد) دارد.
همچنین اگر در حدود پنج روز در دمای طبیعی یخچال یا کمی بالاتر از انجماد قرار گیرد، تخریب می‌شود.

درمورد واکسن فایزر و BioNTech بیش‌تر بخوانید.

در مقابل اما شرکت مدرنا ادعا می‌کند که واکسن آن در اکثر فریزرهای خانگی یا پزشکی، تا شش ماه جهت حمل و نقل و نگهداری طولانی مدت قابل استفاده است. شرکت مدرنا همچنین ادعا می‌کند واکسن آن می‌تواند در شرایط استاندارد یخچال، یعنی از ۳۶ تا ۴۶ درجه فارنهایت ( ۲ تا ۷ درجه سانتی گراد)، تا ۳۰ روز پس از ذوب شدن، در مدت زمان ماندگاری شش ماهه آن بدون تغییر و با حفظ کارایی باقی بماند.

سخن پایانی

همان طور که گفته شد این روزها واکسن کرونای شرکت مدرنا موضوع داغ بسیاری گپ و گفت و گوهاست.
از این رو در این مقاله به این واکسن و تکنولوژی مهم استفاده شده در آن یعنی RNA پرداختیم.
به عقیده دانشمندان این حوزه، تکنولوژی RNA که امسال به ویژه بیش از پیش به آن پرداخته شده است، پتانسیل زیادی برای تولید واکسن یا درمان‌های شخصی سازی شده به خصوص در حوزه سرطان دارد.
تکنولوژی‌ای که به عقیده بسیاری می‌تواند آینده صنعت سلامت را دگرگون سازد.
با ما همراه باشید تا در مقالات آینده به طور مفصل این تکنولوژی را بررسی نماییم.

منابع

Moderna
The Conversation