کسب و کار شما در کدام مرحله رشد خود قرار دارد؟

کدمطلب: ۹۹۱۱۰۱۰۳
از لحظه‌ای که تصمیم می‌گیرید استارتاپ خود را راه‌اندازی کنید، “چرخه عمر بیزنس” شما آغاز شده است!
واقعیت این است که این روند حتی در صورت کمک گرفتن از شتابدهنده ها نیز، هرگز بدون چالش نبوده و نیست. پس چه باید کرد؟ قطعا آگاهی از موانع و سدهای مسیر و بررسی راه‌حل‌های احتمالی برای گذر از آن‌ها یکی از بهترین روش‌هاست. گذری که در نهایت و در صورت موفقیت، ایده خام استارتاپ شما را به یک کسب و کار بدل می‌کند. پس با تیم تحریریه دارو و سلامت شتابدهنده هنام تا پایان این مقاله همراه باشید تا هر آن‌چه لازم است از مراحل رشد استارتاپ بدانید را بررسی کنیم.

مراحل رشد کسب و کار

پیش از هر چیز بگذارید روراست باشیم! چالش‌های زیادی در این مسیر در کمین شما و استارتاپ تان است!
بر اساس گزارش اخیر Startup Genome ، تخمین زده شده که علت شکست ۹۰% از استارتاپ ها خود تخریبی است! یعنی برعکس تصورات، بدشانسی، عدم آمادگی بازار و دیگر شرایط غیرقابل کنترل عوامل اصلی شکست نیستند؛ بلکه تصمیمات اشتباه و عدم آمادگی موسسین باعث و بانی آن بوده است. اینجاست که آشنایی با چرخه عمر بیزنس و درک موقعیت فعلی خود در آن، به شما کمک می‌کند از چنین اشتباهاتی جلوگیری کنید.

به زبان ساده، با رشد و توسعه استارتاپ شما، اهداف شخصی و تجاری، اولویت‌ها و نیز استراتژی‌های کسب و کار شما هم تغییر می‌کنند. به همین دلیل با آگاهی از اینکه در حال حاضر در چه مرحله‌ای از چرخه عمر بیزنس هستید، می‌توانید چالش‌ها و موانع احتمالی پیش روی خود را پیش بینی کرده و حتی از قبل بروز آن‌ها، راه‌حلی برای رفع آن‌ها بیابید.

در وبلاگ شتابدهنده هنام بخوانید: فازهای توسعه استارتاپ | از ایده تا کسب و کار

در ادامه ۵ مرحله اصلی استارتاپ و کسب و کار، برخی از مهم‌ترین چالش‌های هر مرحله و راه‌حل‌های پیشنهادی شتابدهنده برای رفع آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

مرحله اول کسب و کار ؛ کشت ایده ( Seed and Developement )

این مرحله، آغاز چرخه عمر بیزنس شماست، یعنی حتی قبل از اینکه استارتاپ شما رسماً وجود داشته باشد! شما ایده خود را پیدا کرده‌اید و به دنبال رشد و تجاری سازی آن هستید. در ابتدا شما باید میزان احتمالی دوام استارتاپ خود را ارزیابی کنید.
در این مرحله، شما باید از حداکثر منابع ممکن از جمله دوستان، خانواده، همکاران یا سایر متخصصان صنعتی که ممکن است به آن‌ها دسترسی داشته باشید، مشاوره بگیرید و نظرشان را درباره پتانسیل ایده خود کسب کنید.
از بعضی جهات ، این مرحله همچون جستجوی روح است!
اینجاست که باید یک قدم به عقب برگردید و از خود سوال کنید که برای موفقیت استارتاپ خود به چه چیزهایی نیاز دارید؟

چالش‌ها:

• منابع محدود (مانند پول، وقت، کارکنان)
• مدیریت ضعیف جریان نقدی
• قیمت گذاری محصولات یا خدمات به صورت نادرست (بسیار زیاد یا بسیار کم)
• تهیه بودجه واقع بینانه
• کمبود فرایندها و سیستم ها

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• انرژی خود را بیش از هرچیز بر جذب مشتری بگذارید.
• موقعیت خود را در بازار توسعه دهید.
• جریان نقدی خود را با دقت مدیریت کنید.

مرحله دوم کسب و کار ؛ نوپایی ( Startup )

پس از آنکه ایده خود را آزمایش کردید و از آماده بودن مطمئن شدید، وقت آن است که آن را رسمی کرده و آن را راه اندازی کنید. بسیاری بر این باورند که این پرخطرترین مرحله کل چرخه عمر بیزنس است. در حقیقت، اعتقاد بر این است که اشتباهات انجام شده در این مرحله تا سال‌ها بعد شرکتتان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

اشتباهات این مرحله اصلی‌ترین دلایلی هستند که ۲۵% از استارتاپ ها به پنجمین سالگرد تولد خود نمی‌رسند!

مرحله سوم کسب و کار ؛ رشد و تثبیت ( Growth And Establishment )

اگر در این مرحله هستید، اکنون باید کسب و کار شما یک منبع درآمد ثابت ایجاد کند و به طور منظم مشتریان جدیدی جذب استارتاپ شما شوند. جریان نقدی باید بهبود یابد. زیرا درآمد منظم، به تأمین هزینه‌های جاری کمک می‌کند و شما باید منتظر بهبود آهسته و پیوسته سود خود باشید.
ضروری است که در این مرحله به عنوان رئیس شرکت شروع به فعالیت کنید. در حالی که هنوز به اندازه کافی اغلب در خط مقدم حضور خواهید داشت، باید به این موضوع آگاه باشید که مسئولیت‌های زیادی را که قبلاً برعهده شما بود، اکنون اعضای تیمتان به عهده می‌گیرند. اینجا وظیفه شماست که نظم و انسجام لازم را بین آن‌ها ایجاد کنید.

چالش‌ها:

• تقسیم زمان بین طیف جدیدی از تقاضاها که تازه ایجاد شده‌اند.
• مدیریت افزایش سطح درآمد
• برخورد درست با رقبا

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• در اسرع وقت منابع کمکی به خود اضافه کنید. این کار ممکن است به اشکال مختلف انجام شود. مثلا؛ افراد باهوش با مهارت‌های تکمیلی، برون سپاری یا حتی مبادله با سایر مشاغل.
• داشتن بودجه‌ای مناسب و مدیریت جریان نقدی فوق العاده مهم است.

مرحله چهارم کسب و کار ؛ گسترش و پیشرفت ( Expansion )

در این مرحله ممکن است احساس کنید که احساس یکنواختی در استارتاپ شما ایجاد شده است. تجارت شما اکنون حضور خود را در صنعت مربوطه کاملاً تثبیت کرده است. پرسنل و اعضای تیم کارهایی را که دیگر وقت مدیریت آن‌ها را ندارید (و اصلا دیگر جز وظایف شما نیستند!) برعهده می‌گیرند. در اینجا ممکن است با بهره‌گیری از این سطح ثبات خاص، در فکر گسترش تجارت خود و ورود به بازارهای جدید باشید.

دقت کنید که پیشرفت و شکست در این مرحله، دو روی یک سکه‌اند!
هیچ راهی وجود ندارد که مطمئن شوید آینده کدام را برایتان رقم زده است؛ شیر، یا خط!

در این مرحله با برنامه ریزی دقیق می‌توانید شانس موفقیت مستمر را از آن خود کنید. به منابع خود نگاه کنید. در مورد تلاش، هزینه و بازده واقع بین باشید و همیشه در مورد تأثیر این پیشرفت روی کیفیت خدمات فعلی که به مشتریان فعلی خود ارائه می دهید، نظارت داشته باشید.

گورستان تجارت مملو از سازمان‌هایی است که سعی کردند بیش از آنچه در توانشان بود را انجام داده و شکست خورده‌اند. وظیفه شما این است که به دنبال گسترش مداوم چالش‌های جدید باشید، اما میزان ریسک خود را بسنجید و تمام تلاش خود را برای تأمین امنیت شرکت در همه جوانب انجام دهید.

چالش‌ها:

• با انگیزه (و خوشحال!) نگه داشتن کارمندان
• چالش‌های عملیاتی سخت و سنگین
• از دست دادن حرکت و ایجاد روند آهسته و ناخوشایند
• کاهش فروش به دلیل عدم ابتکار

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• بر تقویت فرهنگ شرکت و الهام بخشیدن به کارمندان خود تمرکز کنید.
• یک بررسی دقیق از امور مالی خود انجام دهید و هرگونه ناکارآمدی عملیاتی را که می‌تواند به شما آسیب برساند شناسایی کنید.
  (در صورت لزوم، مدیر مالی (CFO) استخدام کنید.)
• فرآیندهای خود را تا آنجا که ممکن است ساده کنید تا همه کارها روان پیش برود.

در وبلاگ شتابدهنده هنام بخوانید: مدل کسب و کار مساوی مدل درآمد استارتاپ نیست!

مرحله پنجم کسب و کار ؛ رسیدن به بلوغ و خروج از تجارت
( Maturity And Possible Exit )

با موفقیت در مرحله گسترش چرخه عمر کسب و کار، شرکت شما باید شاهد سودهای ثابت سالیانه باشد.
کارآفرینان در اینجا با دو راه روبرو هستند: گسترش و پیشرفت بیش‌تر یا خروج از تجارت.

اگر تصمیم به گسترش بیش‌تر دارید، باید سوالاتی را از خود بپرسید:
آیا تجارت شما می‌تواند رشد بیش‌تر را تحمل کند؟ آیا فرصت کافی برای پیشرفت وجود دارد؟ آیا تجارت شما از نظر مالی آنقدر پایدار است که بتواند در صورت تلاش ناموفق در این مسیر، همچنان به فعالیت خود ادامه دهد؟
و شاید مهم‌تر از همه..
آیا شما رهبری هستید که بتوانید از پس کارهای سخت این مرحله برآیید؟ در حقیقت بسیاری از شرکت‌ها در این مرحله مدیرعامل جدید را به کار می‌گیرند که برای هدایت چالش‌های جدید مناسب‌تر باشد.

درمورد استراتژی‌های خروج به طور مفصل در مقالات آینده شتابدهنده هنام صحبت خواهیم کرد.

سخن پایانی

لزوما همه استارتاپ و کسب و کارها این مراحل را عینا تجربه نمی‌کنند؛ اما برای بسیاری از شرکت‌ها نوعی شباهت به مراحل تعریف شده در بالا وجود خواهد داشت. آگاهی از این مراحل به شما کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی را پیش بینی کرده و خود و تیم خود را به بهترین شکل آماده کنید تا شانس موفقیت خود را به حداکثر برسانید.
به نظر شما چه موارد دیگری می‌توانند ریسک‌های مسیر رشد استارتاپ را کاهش دهند؟
با شتابدهنده هنام همراه باشید تا در مقالات بعدی این موارد را بررسی کنیم.

منابع

Entrepreneur
FusePhase